Klik hier voor bron tekst

Klik hier om het boek te lezen, Windows 8 book app Het Witte Feest

Het Witte Feest
door Lulu Wang

Titelverklaring

‘Het Witte Feest’ slaat op het begrafenisfeest dat Rong (de hoofdpersoon) meemaakt. Het was in China toen traditie om van de dood een groot ritueel te maken. Na de sterfdag van meneer Qiu wordt er een vele dagen durend feest georganiseerd voor de nabestaanden. Dit wordt ‘Het Witte Feest’ of ‘Het Witte Geluk’ genoemd.

Auteur

Lulu Wang is geboren op 22 december 1960 in Beijing (Peking) in China. Ze was enigst kind. Omdat ze zich eenzaam voelde is ze verhalen gaan verzinnen. Op haar elfde had ze al succes met haar eerste cabaretstuk, dat haar lerares Culturele Propaganda ten tonele liet voeren. Vanaf 1974 begon ze voor zichzelf liefdesverhaaltjes te schrijven en op haar zestiende (1977) ging ze tevergeefs over op dichten met de conclusie dat ze niet kon dichten, terwijl ze er wel van hield.

In 1979 haalde ze het Staatstoelatingsexamen voor het Hoger Onderwijs en ging studeren aan de Universiteit van Peking, aan de Faculteit Engelse Taal, Linguïstiek en Letterkunde. Ze was van plan een linguïst te worden. In 1984 werd China’s Millions van Anna Louise Strong gepubliceerd, mede door Lulu Wang vertaald en geredigeerd. Het jaar daarna is ze weer romans gaan schrijven en haar eerste prozawerk, ‘Ogen’, ontving een literaire prijs. In 1986 ging ze naar Nederland waar ze een contract kreeg aangeboden van huidige Hogeschool Maastricht en sindsdien werkte ik er als docent Chinees voor de Opleiding Tolk / Vertaler. Ze leerde binnen twee jaar Nederlands spreken en schrijven en begon met schrijven in het Nederlands. Ze begon met een kort verhaal Mijn vriendin Theresa, gevolgd door een verhalenbundel Een Chinese leest de Bijbel, wat door niemand werd gepubliceerd. Hierna begon ze aan haar echte werk..

Motivatie van de boekkeuze

In eerste instantie vond ik het moeilijk om tot een keuze te komen voor mijn Speciaal Onderwerp. Mijn lerares Nederlands kwam met het voorstel ‘Chinese Romans van Lulu Wang’ als onderwerp te nemen. Zo ben ik tot mijn uiteindelijke keuze gekomen.

Korte weergave van de inhoud

Het verhaal speelt zich af in een chinees gezin tijdens de Japanse bezetting in de jaren ’30. Het verhaal begint wanneer Xingrong (bloeit in voorspoed) wordt geboren. Meteen maak je kennis met zijn beide ouders en zijn oudere broer Xingshun (bloeit in voorspoed). Zijn vader (meneer Feng) is chauffeur voor ‘De Vierde Mevrouw’. Deze vrouw is de vierde concubine van de President. Meteen is duidelijk dat Rong en zijn familie ondermensen zijn. Omdat ze hun plaats moeten kennen wonen ze in de kelder van de Vierde Mevrouw. Rongs vader is verslaafd aan opium en gaat naar prostituees wat voor extra ellende zorgt thuis. Omdat vader niet zoveel verdient en een groot deel opgaat aan opium, kunnen ze maar één dag zahemian (een papmengsel van onder andere maïs, tarwemeel en rattenkeutels) eten. Wanneer moeder op een dag weer zahemian gaat kopen komt ze de Vierde Mevrouw tegen op de gang. Deze kan zelf geen kinderen krijgen en is vertederd door de kleine Rong. Ze nodigt moeder, Shun en Rong uit om een kopje thee te drinken. In de tijd hierna komt dit regelmatig voor en krijgt moeder ook regelmatig wat geldstukken toegestopt om iets moois voor Rong te kopen. Dit spendeert ze uiteindelijk voor een groot deel aan zahemian.

Wanneer Rong ongeveer anderhalf is, is het zover. De Japanners hebben het overgenomen en er komt een nieuw kabinet dat de ex-President wil vervolgen. Hij vlucht naar het concessieterrein, verboden voor militairen. ‘De Vierde Mevrouw’ vlucht ook en de bedienden, waaronder familie Feng, zijn aan hun lot overgelaten. Ze moeten zichzelf maar redden. Gelukkig heeft Vader achter een baksteen in de kelder een aantal sieraden, die hij heeft ‘gevonden’ bij de vierde mevrouw, verstopt. Ze gaan naar mevrouw Song die samen met haar man een doodskistenwinkel runt. Familie Feng kan een kamer boven de winkel krijgen tegen een kleine huur. In eerste instantie kunnen ze leven van de gevonden sieraden.

Hierna moet vader op de markt peren verkopen, waarna hij het geld weer verpatst in de opiumhuizen van de Koreanen. Na een weer eens flinke ruzie thuis is vader voor altijd vertrokken om nooit meer terug te komen. Vanaf dat moment moeten Mevrouw Feng, Shun en Rong zelf aan hun geld komen. Ze gaan met z’n allen werken in de doodskistenwinkel van Meneer Song.

Intussen hebben Shun en Rong ook kennis gemaakt met Wensheng. Hij is een jonge artsstudent die in de kamer naast hen woont. Wensheng is verliefd op Miho die aan de andere kant van de kamer van de familie Feng woont. Shun en Rong brengen brieven van Wensheng naar haar. Zo verdienen ze ook wat bij. Miho moet echter gedwongen als prostitué voor Japanse soldaten werken, waardoor Wensheng haar nooit meer ziet. Vele andere meisjes volgen en ook daar stuurt Wensheng via Rong briefjes naartoe. Zo maakt Rong iets mee van allerlei soorten liefdesperikelen en wordt zich bewust van zijn eigen eenzaamheid en gaat nadenken over zijn eigen leven.

Op een dag krijgt meneer Song een grote opdracht. Hij moet de begrafenis van meneer Qiu regelen. Begrafenissen verliepen in die tijd volgens een Chinese traditie en daar kwam veel bij kijken. Rong volgt het allemaal. Er wordt een langdurend feest gehouden in een witte tent naast het huis van de overledene. Na het rouwen konden de nabestaanden zich volproppen met grote maaltijden. Dit allemaal om te laten zien hoe welgesteld meneer en mevrouw Qiu waren. Dit feest wordt Het Witte Feest genoemd. Vandaar ook de titel van het boek.

Een paar dagen hierna wordt meneer Feng dood gevonden bij de bakker. De opium en de kou hadden hem het leven gekost. In tegenstelling tot de traditionele begrafenis van meneer Qiu komt er voor vader geen feest georganiseerd. Mevrouw Feng kon nauwelijks een kist regelen voor haar man. Shun sluit een deal met zijn baas, meneer Song. Hij verpacht zijn arbeidskracht voor vijftien jaar in ruil voor een gammel kistje, waarin ze vader kunnen begraven. Rong is ongeveer drie jaar aan het einde van het boek.

De vijf verhaalaspecten

Onderwerp

Wat is volgens jou het onderwerp van de tekst? Omschrijf het onderwerp in enkele woorden of één zin.

Het boek gaat over het zware leven van een arme Chinese familie tijdens de Japanse bezetting in de jaren ’30.

Wordt er in het boek een bepaalde visie op het onderwerp gegeven? Welke visie en ben jij het daarmee eens? Leg uit waarom wel/niet.

Lulu Wang heeft dit boek geschreven naar aanleiding van haar vaders jeugd. Deze groeide op met een opiumverslaafde vader. In dit boek speelt opium een grote rol. Mede door de Japanse bezetting, die Koreanen in China toelieten, was er een grote opiumhandel. In dit boek komt duidelijk naar voren wat opium voor ellende teweeg kan brengen. Lulu Wang maakt duidelijk dat dit niets dan goeds brengt.

Ook het standenverschil tijdens de bezetting komt naar voren. Familie Feng behoort tot de ondermensen, ze zijn arm en behoren tot de laagste stand. Alle Chinezen hebben geleden onder de Japanse bezetting maar de armen nog het meest. Het contrast tussen de pracht en praal van de begrafenis van meneer Qiu en de uiteindelijke begrafenis van Rongs vader illustreert dit.

Omdat het boek gebaseerd is op de jeugd van haar vader ben ik het met haar visie op dit onderwerp eens. Zij weet door haar vader hoe zo’n leven er in China tijdens de Japanse bezetting uitzag.

Gebeurtenissen

Welke gebeurtenis vind jij het belangrijkst in het boek en waarom? Vind je dat die belangrijkste stukken goed beschreven worden? Waarom wel/ niet?

De belangrijkste gebeurtenis vind ik het moment dat de President wordt afgezet en Rong met zijn ouders en zijn broertje Shun boven de doodskistenwinkel van meneer en mevrouw Song gaat wonen. Dit is het begin van waar het allemaal om draait. De verslaafde vader van Rong, de begrafenis van meneer Qiu en het hierop volgende Witte Feest en de dood van vader. Dit was nooit gebeurd als de familie niet bij Meneer Song kwam te wonen. Ook had Rong dan Wenheng niet ontmoet, waardoor hij kennis maakte met dingen als verliefdheid en “houden van”.

Beschrijf de gebeurtenis in het boek die de meeste indruk op je heeft gemaakt en maak duidelijk waarom.

De gebeurtenis die de meeste indruk op mij heeft gemaakt is de dood van de vader van Rong en Shun. Na de pracht en praal van de begrafenis van meneer Qiu had ik dit niet zomaar verwacht dat meneer Feng opeens dood gevonden zou worden. Het verhaal van vader was een beetje op de achtergrond geraakt omdat deze al een paar maanden niet meer thuis was geweest en Rong, Shun en moeder ook niks van hem vernamen. De dood van vader zelf vind ik niet verschrikkelijk, maar de reactie van Rong, die zich al eenzaam voelde en nadacht over de liefde en het houden van en het contrast tussen de dood van meneer Qiu en de dood van vader grepen me aan.

De laatste passage van het boek vind ik dan ook ontroerend.

‘Mei, de eigele mei kwam eraan geswingd. Krokussen wrongen hun zonnige kopjes van tussen de straatstenen en lachten Rong verkwikkend toe. Rong klom in elke boom, op zoek naar een nest met een broedende moedermus. Toen hij thuiskwam, zei hij tegen moeder: ‘De vadermus bracht een bek vol wormen naar huis. De moedermus giechelde van blijdschap en dankbaarheid! Straks, als de babymusjes uitkomen, zal de vadermus twee bekken vol, misschien wel drie bekken vol wormen mee naar huis nemen…’

Moeder weet de ongrijpbare fantasieën van haar tweede zoon aan het opiumgebruik van wijlen haar man toen ze bezig waren Rong te concipiëren. Shun was veel normaler, meende ze.

Maar Rong was apetrots op zijn vondst. Aan het einde van de rit had hij vaderliefde gevonden. Goed, het was dan bij mussen, maar wat gaf dat?’ (blz. 125)

Ik denk dat dit citaat goed weergeeft dat Rong liefde en warmte in het begin van zijn leven heeft gemist door de omstandigheden, de Japanse bezetting en het opiumgebruik van zijn vader. Hij is toch nog blij dat die liefde wel bestaat en hij die ook heeft mogen zien, ondanks dat het bij mussen was.

Personages

Vind je de personages in het boek herkenbaar en ‘levensecht’? Waarom?

Herkenbaar is het voor mij niet. Ik heb een hele andere belevingswereld dan bijvoorbeeld Rong, de hoofdpersoon in dit boek. Ik leef in een heel andere wereld en heb niet te lijden onder een bezetting, armoede of standenverschil. Toch komen de personages levensecht op mij over. Ondanks dat Lulu Wang een beetje de spot drijft met wat er gebeurt in dit boek, heeft ze de personages heel goed neergezet. Op een manier dat het je ook kan raken, ook al heb je die dingen zelf niet meegemaakt.

De manier van praten van de personages vind ik echter niet levensecht. De scheldwoorden bijvoorbeeld tussen de ruzies van vader en moeder vind ik niet realistisch. Ik kan me niet voorstellen dat mensen in het echt ook zo tegen elkaar zouden praten. Ook de manier van beschrijvingen in het verhaal vind ik meer spottend, dan realistisch. Lulu Wang schrijft zelf hierover: ,, Na veel droefenis heb ik langzamerhand geleerd om te lachen. Dit boek bevat dus veel meer gevoel voor humor dan mijn eerdere literaire werken.” Dit merk ik dus ook in haar woordkeuzes.

Een ding betwijfel ik alleen. Dit verhaal speelt zich af vanaf de geboorte van Rong tot wanneer hij vier jaar is. Ik vraag me af of zo’n klein kind al zo over dingen kan nadenken als Rong doet. De nieuwsgierigheid die hij heeft bij bijvoorbeeld het hele ritueel van de dood en begrafenissen. De vragen die hij aan zichzelf stelt over liefde en houden van. Ik denk dat deze dingen bij een jong kind wel een bepaalde reactie kunnen opwekken, maar dat het kind het zich niet zo beseft. Rongs gedachtegang is meer als dat van een volwassene.

‘Vader was negenendertig geworden. Rong werd achttien, op zijn vierde levensjaar.’ (blz. 124)

Ik vind dat dit citaat goed weergeeft dat Lulu Wang dit expres heeft gedaan.

Opbouw

Zitten er veel terugblikken (flashbacks) in het verhaal? Vind je dat prettig of vind je dat vervelend?

Er zitten geen flashbacks in het verhaal. Het verloopt enkel chronologisch. Wel zijn er verwijzingen naar wat er eerder is gebeurd. Bijvoorbeeld wanneer Rong terugdenkt aan de Vierde Mevrouw, wanneer hij mevrouw Qiu ontmoet.

Zie je de gebeurtenissen uit de ogen van één personage of zie je de gebeurtenissen vanuit meerdere personages? Vind je de manier waarop je in dit boek de gebeurtenissen ziet, geslaagd of niet? Waarom?

Je beleeft het verhaal door de ogen van Rong. De meeste gebeurtenissen doen zich voor zoals hij ze ziet. Dit vind ik geslaagd, omdat je zo met het jongetje mee gaat leven en de ellende van zijn leven goed ziet. Ook waar hij over nadenkt; of vader wel van hem houdt en de vragen die in hem opkomen over liefde en ‘houden van’, zijn in dit boek op hun plaats. Het is alleen raar dat het om een jongetje gaat vanaf zijn geboorte tot zijn vierde levensjaar. Je hebt er geen last van dat Rong zo jong is, maar de dingen die hij bedenkt zijn meer dingen waar oudere mensen over nadenken. Ik vind dit niet ongeslaagd. Lulu Wang heeft dit met een bedoeling gedaan.

Taalgebruik

Welke bijzonderheden of eigenaardigheden zijn je opgevallen in het taalgebruik? Geef bovendien een citaat van een fragment dat typerend is voor het taalgebruik in het boek.

Het taalgebruik van Lulu Wang is niet moeilijk, maar haar woordkeuze is zeer uitgebreid. Ze maakt veel gebruik van bijvoeglijke naamwoorden, bijzinnen en metaforen. Het proza krijgt hierdoor een poëtische uitstraling. Ze staat net iets langer stil bij iets wat vrij simpel uitgedrukt kan worden.

Zo noemt ze ‘de Vierde Mevrouw’ niet gewoon bij naam, ook duidt ze haar wel eens aan als ‘de Vierde Concubine’. Dit heeft als functie dat je er steeds aan herinnerd wordt dat het gaat om de vierde concubine van de President. Dit soort bijnamen gebruikt ze bij meer personen, die niet van groot belang zijn voor het verhaal. Ze maakt gebruik van metaforen en metonymia.

Dit citaat is typerend voor de kenmerkende dingen die ik hierboven het beschreven.

‘Toen de hazenlip als een bezopen kat met knikkende knieën voor de Vierde Caprice stond…’ (blz. 20)

Met de hazenlip wordt Loufengqiang bedoeld. Rong had haar eerder gezien en haar enorme hazenlip was hem meteen opgevallen. De Vierde Caprice slaat natuurlijk op de Vierde Mevrouw van de President.

Ook bijzonder aan het taalgebruik zijn de Chinese termen. Ik denk dat Lulu Wang deze gebruikt, omdat er in het Nederlands geen woord voor is en omdat deze dingen alleen bij Chinese gebruiken voorkomen.

Verdiepingsopdracht

Welke verwachtingen had je voor je het boek ging lezen? Welke zijn uitgekomen, welke niet?

Bij de titel ‘Het Witte Feest’ dacht ik in eerste instantie aan een bruiloft. Nu ik het boek gelezen heb is het meer dan duidelijk dat het niet over een bruiloft ging. Met ‘Het Witte Feest’ wordt het begrafenisfeest bedoeld. Hoe groot het feest is en hoe lang het duurt hangt er vanaf of de overledene en de nabestaanden heel rijk zijn of niet. In het geval van meneer Qiu was dit zo. Het ging als volgt. Meneer Qiu stond op het punt om te sterven. Monniken zongen toen hij zijn laatste ademen uitblies. Familieleden stonden te kijken en te wenen bij het hele gebeuren. Ook Rong was aanwezig. De begrafenis was van tevoren gepland. Mevrouw Qiu had de duurste kist besteld bij de doodskistenwinkel van meneer Song. Tijdens de begrafenis zouden negenenveertig loopjongens de kist en draagstoelen van de familieleden moeten dragen. Wanneer er iemand dood ging werden in de winkel van meneer Song ook altijd papieren dingen gemaakt. Bijvoorbeeld auto’s, lekkernijen en bedienden. Dat zou dan tijdens de begrafenis worden verbrand en met de rook naar de hemel stijgen, samen met de overledene. Zo had hij zijn bezittingen ook in het hiernamaals. Tussen het overlijden van meneer Qiu en de begrafenis zelf zouden gepland zeven weken zitten. Die zeven weken lang konden alle familieleden afscheid nemen. Naast het huis van de overledene werd dan een tent opgezet om alle familieleden te ontvangen en vermaak, vertier, voedsel en volop drinken te schenken. Dit werd het Witte Feest genoemd. Vandaar de titel.

Ik had nog andere verwachtingen van het boek nadat ik de flaptekst had gelezen. Het zou over opiumhandel en –gebruik gaan. Dit sprak mij wel aan. In het begin merkte ik niet zoveel van het opiumgebruik van vader, maar later heb ik inderdaad gemerkt dat dit een grote rol in het verhaal heeft gespeeld.

Stel de thematiek vast.

De thema’s in dit boek zijn het leven in China tijdens de Japanse bezetting, dood, drugsgebruik, klassenverschil, liefde en overleven. Het leven in China tijdens de Japanse bezetting is het belangrijkste thema. De andere aspecten zijn in dit geval gevolgen van het leven in China tijdens de Japanse bezetting. Het aspect dood komt heel duidelijk naar voren in het feit dat mevrouw Feng en haar zonen Shun en Rong in een doodskistenwinkel werken, dat meneer Qiu sterft en dat vader uiteindelijk dood gevonden wordt. Het aspect drugsgebruik en de gevolgen daarvan is natuurlijk overduidelijk terug te vinden in het opiumgebruik van vader. Klassenverschillen zijn heel duidelijk te merken als je kijkt naar arm en rijk. De familie Feng is heel arm en worden als ondermensen beschouwd. Mensen met een groter vermogen voelen zich beter en kunnen zich meer veroorloven. Bijvoorbeeld meneer Qiu, die een veel betere traditionele begrafenis krijgt en meneer Feng, die een gammele kist kan krijgen in ruil voor vijftien jaar gratis arbeid van zijn zoon Shun. Het aspect liefde zie je bij Wensheng, de artsstudent. Hij heeft verscheidene liefjes en omdat Rong de brieven van Wensheng naar deze meisjes brengt, komt hij ook veel te weten over alle liefdesperikelen. Ook vaderliefde speelt een rol in dit boek. Rong heeft nooit de nodige liefde en warmte van zijn eigen vader gehad en uiteindelijk is hij dolblij als hij dit wel bij de mussen ziet. Het thema overleven vind je in het hele boek terug. De familie Feng heeft maar erg weinig geld en moet zien te overleven door allen te werken, zodat ze een beetje zahemian kunnen kopen. De financiële gesteldheid speelt een grote rol tijdens het overleven in die omstandigheden. Ook komt het aspect overleven terug in een droom die Rong op een nacht heeft. Hij droomt dat hij moet vluchten voor iets, maar hij weet niet voor wat. Hij holt door een hotel en in elke kamer zitten gelukkige gezinnen. Dat is ook het aspect liefde wat terugkomt. Toch besluit Rong door te rennen en niet stil te staan bij die gelukkig uitziende gezinnen. Het is dus een kwestie van overleven.

Beschrijf hoe je het boek in verband kunt brengen met economische en sociologische aspecten van literaire teksten en het literaire bedrijf (o.a. literaire kritieken).

Ik denk dat veel mensen dit boek hebben gelezen. Mede omdat Het lelietheater zo bekend is geworden zijn mensen wellicht meer boeken van haar oeuvre gaan lezen. Het boekje is ook niet duur en op internet bij meerdere uitgeverijen te koop.

Qua sociologische aspecten denk ik dat dit boek niet iedereen zal aanspreken. Wangs boeken gaan voornamelijk over China. Hier in Nederland en dan vooral jongere mensen hebben niet veel connecties met China. Het ligt denk ik niet in onze belevingswereld. Lulu Wang is ook geen Nederlandse. Het overgrote deel van de Nederlandse Literatuur bestaat uit werken van schrijvers met de Nederlandse nationaliteit.

Leg beargumenteerd uit hoe je het boek in verband kunt brengen met maatschappelijke kwesties en veranderingen in de naoorlogse maatschappij.

Het boek is gebaseerd op de jeugd van haar vader. Deze leefde tijdens de Japanse bezetting in China en had een vader die verslaafd was aan opium. Het verslaafd zijn aan drugs is een maatschappelijke kwestie. Ook nu komt het veel te veel voor. Het boek is hiermee in verband te brengen. Het boek is niet in verband te brengen met de veranderingen die door de Tweede Wereld oorlog hebben plaatsgevonden. Het verhaal speelt zich namelijk nog voor die tijd af. Wel was er ook in China een bepaalde opkomst van het nationalisme en het fascisme, maar dit komt niet duidelijk naar voren.

Zoek een recensie over het gelezen boek en bepaal het waardeoordeel van de criticus. Geef vervolgens beargumenteerd aan in hoeverre je het met de criticus (on)eens bent.

LEESIDEE 10/2000

Lulu Wang – Het Witte Feest

China 1918 – 1945 Novelle

Lulu Wang werd in 1960 geboren in Peking. Op 25-jarige leeftijd kwam zij naar Nederland, waar zij Chinees doceerde aan de Hogeschool van Maastricht. In 197 (1997, ND) verscheen haar debuutroman, Het lelietheater, een kolossaal succes. Het werk werd in Italie (Italië, ND) bekroond met de Nonino-prijs; in Nederland werd Wang winnares van het Gouden Ezelsoor 1998 voor het best verkochte debuut.

Wang schrijft in een uitermate lyrische stijl. Omdat het Nederlands haar moedertaal niet is, maakt zij gebruik van woorden en uitdrukkingen die een bloemrijke en vaak archaische (archaïsche, ND) toon hebben en die in combinatie met elkaar voor een erg apart resultaat zorgen; de zinnen vormen samen als het ware een stemmige melodie, die grillig is maar in geen geval dissonant.

In haar meest recente publicatie, de roman Het Witte Feest, vormt deze onstuimige schrijfstijl een solide ondergrond voor het eigenlijke verhaal; de thema’s en motieven die het hoofdbestanddeel van de vertelling uitmaken (liefde, gezinsleven en dood) zijn even veranderlijk en onberekenbaar als de vorm. Bovendien past de fantasierijke en aangrijpende karaktertekening van de hoofdfiguur Xingrong perfect bij deze creatieve vorm. Xingrong wordt gevolgd van het moment waarop hij zijn eerste levensadem uitblaast tot zijn kleutertijd. Wonderlijk aan deze jongen is dat hij reeds van de eerste levensmomenten kan redeneren als een volwassene; hoewel hij nog niet van alle woorden de betekenis kent, is hij toch reeds in staat om associatieve en oorzaak-gevolg-relaties te begrijpen. In het verdere verhaal worden de waarnemingen en gedachten van deze jongen beschreven; we volgen de evolutie in zijn gevoelens voor de andere gezinsleden en we nemen waar hoe de kleine Xingrong de langzame ondergang van het kansarme gezin benadert en verwerkt. Zijn blik is rijp maar op cruciale momenten wordt hij overmand door naieve (naïeve, ND) emotionaliteit.

Wang brengt met dit werk een perfecte balans tussen een hard en realistisch verhaal en een merkwaardig sprookjesachtige vorm.

(Tina van de Leur)

(Bron: http://www.vassallucci.nl/luluwang/a-wittefeest-rec.htm)

Tina van Leur is zeer lovend over de schrijfstijl van Lulu Wang. Zo vindt ze de vorm uitermate lyrisch en goed passen bij de context van het boek. Ze beschouwt Lulu’s schrijfstijl als een ‘balans tussen een realistisch verhaal en een sprookjesvorm’. Ze vindt ook de combinatie van de bloemrijke en archaïsche toon van het boek opmerkelijk. Haar waardeoordeel is zeer prijzend en bewonderend.

Ik ben het eens met de mening over de stijl van Lulu Wang. Lulu Wang heeft geprobeerd het aspect van het serieuze aspect van het verhaal te verzachten met haar taalgebruik. Het effect wat ze ook bereikt is dat er net iets langer stil wordt gestaan bij iets wat simpel te omschrijven valt.

Ook ben ik het eens met hetgeen dat Van Leur over het buitengewoon volwassen zijn van de jong Xingrong. Dit was mij zelf ook al opgevallen. Emoties en gebeurtenissen, die om hem heen voorkomen, lijkt Xingrong te begrijpen. Hij kan er ook nog eens een oordeel over vellen.

Welk aspect Van Leur vergeet is het humoristische. Lulu Wang zegt zelf dat ze geleerd heeft om te lachen en daardoor anders kan aankijken tegen dingen, die veel leed hebben veroorzaakt. Zo worden er in sommige passages van dit boek sarcastische en ironische opmerkingen gemaakt. Dit aspect bekritiseert ook de inhoud van het verhaal. Zo is Lulu Wang ironisch over ‘Het Witte Feest’. Xingrong voelt dit ook. Hij keurt het af dat mensen onder het mum van traditie een vreetfestijn organiseren om alle pracht en praal van hun familie te tonen.

Over het algemeen ben ik het eens met deze criticus. Lulu heeft inderdaad een prachtige balans gevonden tussen het serieuze van het verhaal en opvallende vorm in haar taalgebruik.

Het beargumenteerde eindoordeel

Het was een mooi boek om te lezen. Ik las ergens op een internetpagina dat het in lyrische en bloemrijke taal is geschreven. Daar ben ik het helemaal mee eens. Het gebruik van de metaforen en vergelijkingen is in de ene passage heel mooi omschreven en in andere passages is de woordkeuze meer humoristisch en een beetje sarcastisch. Dit zei Lulu Wang ook zelf over dit werk. Dat ze dit boek wat meer humoristisch heeft geschreven dan haar andere boeken. Ondanks deze schrijfstijl en het gebruik van veel metaforen, bijvoeglijke naamwoorden en bijzinnen is het taalgebruik niet moeilijk. Ook omdat het verhaal niet zoveel pagina’s beslaat ben je er snel doorheen. Het poëtische van de zinnen van Lulu Wang spreekt mij wel aan. Op die manier kan je iets wat simpel is extra nadruk geven. Ik vind het knap dat ze daar zoveel tijd in heeft gestoken.

Ik vond het einde van het verhaal heel ontroerend. Je gaat meeleven met Rong en het zien van de mussen in de laatste passage sprak mij heel erg aan.

Ook de beschrijving van Het Witte Feest sprak me aan. Ik ben niet bekend met Chinese tradities. Door dit boek te hebben gelezen zie ik nu goed het verschil tussen vroegere gewoonten in China in vergelijking met de Nederlandse tradities en manieren. Ook is mij duidelijk geworden dat Boeddha erg belangrijk is voor Chinese mensen, zeker in die tijd.

De opbouw van het boek vind ik ook gepast. De indeling van de drie delen is goed gekozen en de motto’s passen bij elk deel. De titels van de hoofdstukken vind ik ook leuk. Ze zijn wat geheimzinnig en bevatten altijd een indirecte vraag waar in het hoofdstuk antwoord op wordt gegeven.

Het onderwerp ‘leven in China’ spreekt mij niet bijzonder aan. Ik heb mij nooit erg verdiept in geschiedenis van andere landen omdat het mij niet aanspreekt. Maar in dit geval kan ik achteraf zeggen dat ik het een goed onderwerp vond. De Chinese gewoonten zijn mij niet gewoon. Door de manier waarop Lulu Wang in verhalende vorm toch iets over Chinese gewoonten verteld, vind ik het toch een interessant onderwerp.

Citaten

Citaat 1 (blz. 125):

‘Mei, de eigele mei kwam eraan geswingd. Krokussen wrongen hun zonnige kopjes van tussen de straatstenen en lachten Rong verkwikkend toe. Rong klom in elke boom, op zoek naar een nest met een broedende moedermus. Toen hij thuiskwam, zei hij tegen moeder: ‘De vadermus bracht een bek vol wormen naar huis. De moedermus giechelde van blijdschap en dankbaarheid! Straks, als de babymusjes uitkomen, zal de vadermus twee bekken vol, misschien wel drie bekken vol wormen mee naar huis nemen…’

Moeder weet de ongrijpbare fantasieën van haar tweede zoon aan het opiumgebruik van wijlen haar man toen ze bezig waren Rong te concipiëren. Shun was veel normaler, meende ze.

Maar Rong was apetrots op zijn vondst. Aan het einde van de rit had hij vaderliefde gevonden. Goed, het was dan bij mussen, maar wat gaf dat?’

Speciaal onderwerp.

Het speciaal onderwerp behandel ik per boek apart. Ik stel mijzelf een aantal vragen die dieper ingaan op de betekenis en de inhoud van het boek.

Wat wordt er duidelijk van de Chinese cultuur in dit boek?

De titel van dit boek, ‘Het Witte Feest’, staat al direct in verband met de Chinese cultuur. Tradities worden als zeer belangrijk beschouwd. ‘Het Witte Feest’, later ook aangeduid als ‘Het Witte Geluk’ slaat op een Chinese traditie, die plaatsvindt bij begrafenissen. Aan de dood van een bepaald, meestal welgesteld, persoon gaat een ritueel vooraf. Wanneer het tijd is voor die persoon, in dit geval meneer Qiu, om te sterven worden er meteen voorbereidingen getroffen. Familie wordt opgetrommeld op bij de sterfdag aanwezig te zijn. Monniken zingen urenlang wanneer meneer Qiu ziek op het bed ligt.

‘Een witte vlakte van mensen strekte zich uit van Qiu’s kamer tot aan het plantsoen in de patio. Rong volgde hun voorbeeld en bedekte zijn gezicht met beide handen. (…) Rond een bed, net zo een als dat van de Vierde Mevrouw, met alle slangen, dranken en leeuwen erop en eraan, zaten zo’n acht monniken met hun kaalgeschoren hoofd te zwaaien en met gesloten ogen te zingen: ‘Nanwoe oemietuofuo…’ (…) De man in het bed ademde vooruit en achteruit, en verzuimde van tijd tot tijd te ademen, iets wat steevast aanleiding was voor de monniken nog gepassioneerder te zingen: ‘De Westelijke Hemel… verheven boven het Goede en Kwade…de Cirkel… Het Witte Geluk…’ (blz. 99/100)

Aan het einde van dit ritueel, wanneer meneer Qiu op het punt staat zijn laatste adem uit te blazen, wordt er een muntje onder de tong van de overlijdende gelegd. Dit muntje moet dienen als betaling voor het gaan naar het hiernamaals.

De manier waarop de begrafenis wordt georganiseerd is ook gebonden aan traditie. Bij het maken van de doodskist in de doodskistenwinkel wordt er ook een papieren shaohe gemaakt. Met een shaohe wordt het hele hebben en houden van een persoon bedoeld. Dit wordt gemaakt van papier en tijdens de begrafenis verbrand. Zo wordt de hele handel met de rook meegezonden naar het hiernamaals. Zo kan men in het hiernamaals nog steeds genieten van de luxe die hij op aarde had.

Rondom het ritueel van doodgaan, wordt er een groot feest gehouden voor de nageslachten. Dit feest is ‘Het Witte Feest’.

Er is nog een aspect van de Chinese cultuur dat in dit boek naar voren komt. Dit is de gelaagdheid in de samenleving. De ene Chinees was rijk en had het verschrikkelijk goed. Deze konden zich alles veroorloven, tot een dure begrafenis aan toe. De lagere standen worden beschouwd als de ondermensen. Rong en zijn familie behoren tot de ondermensen. Er wordt op hen neergekeken. Ze kunnen zich nog niet eens een kist veroorloven om een overledene naar de hemel te zenden. Dit contrast tussen de welgestelde mensen van hogere kasten, zoals meneer Qiu en de ondermensen, zoals bijvoorbeeld meneer Feng, wordt weergegeven door de vergelijking van de begrafenis van deze twee. Meneer Qiu krijgt een grote begrafenis met alles erop en eraan. Meneer Feng, de vader van Rong, krijgt in ruil voor de verpachte arbeid van zijn eerste zoon, een miezerig kistje toebedeeld.

Bronvermelding:

http://www.luluwang.nl