Als ik iemand zielig vind en hem daarom help, vat ik het signaal van het Leven verkeerd op. Wie zegt dat de ‘zielige’ mijn duwtje in de rug nodig heeft? Zijn achterstand is hem door het Leven geschonken zodat hij zijn kracht kan opbouwen om de huidige en toekomstige uitdagingen aan te kunnen.
Het getuigt tevens van arrogantie om te denken dat ik sterk ben en dat degene, die ik móét helpen, zwak is. Net zoiets als ik zou denken dat baby’s dom zijn omdat ze in bed plassen. Dat is een levensfase die niemand kan overslaan. Het zou funest zijn om baby’s te dwingen of te helpen op dag één van hun bestaan naar het toilet te kruipen.
De ‘zielige’/zwakkere omhoog tillen lijkt onschuldig en zelfs nobel, maar dit verstoort in een onschuldig geval de verhouding tussen mensen en werkt in een ernstig geval hypocrisie, uitbuiting, oorlog en religieuze conflicten in de hand.
De Kerk kon zich in een bepaalde periode van de geschiedenis verrijken omdat zij zogenaamd de verdwaalde zieltjes zat te redden. Sommige politieke leiders konden vroeger de massa mobiliseren om hun leven op het spel te zetten en een ander land binnen te vallen omdat ze het volk vertelden dat dat arme land bevrijd moest worden van slechteriken. Religieuze oorlogen ontstonden in de geschiedenis doordat sommige zielenhoeders vreesden dat andersgelovigen naar de hel zouden gaan als ze niet in de juiste God zouden geloven.
Geen wonder het gezegde: de wreedste daden worden verricht met de beste bedoelingen.
Een Chinees verhaal. In een tempel zegt het Boeddhabeeld tegen de hoofdmonnik dat het een paar dagen in de bergen wilde doorbrengen. Of de monnik de zaken in de tempel wilde waarnemen. Wat hield het in?, vroeg de monnik. Gewoon, zei het Boeddhabeeld, alle gebeden aanhoren en verder niets.
Ik geloof dat vriendschap veel meer is dan wel of niet gezellig met elkaar kunnen omgaan. Voordat wij duidelijk definiëren wat helpen inhoudt, wanneer, waar, waarom en hoe hulp geboden moet worden, zullen wij blijven geconfronteerd worden met verstoorde menselijke relaties, gespannen internationale betrekkingen en met gebrek aan vrede op de aarde.
Foto: Theo Benschop