Less is more en twee is alles – In de ogen van Yi Jing, 5, Lulu Wang
Lieve vrienden,
Long time no see. Hoe gaat het met jullie? Ik heb lang gewerkt aan onderstaand verhaal. Ik wens jullie veel leesplezier toe!
Liefs en dank,
Lulu
In ‘Tai’ zitten verschillen tussen moderne wetenschappen en Chinese wijsheid vervat
In mijn vorige artikel besprak ik hoe de Chinese man zijn vrouw noemt:Taitai (太太). ‘Tai’ is een magisch woord om twee redenen.
Een, het bestaat uit het radicaal ‘groot 大’ en het radicaal ‘klein 、’ . Het betekent ook ‘het grootste en het kleinste’, oftewel ‘het extreme’. Daar zit wat in. Een echtgenote kan enerzijds klein, lief en kwetsbaar zijn, maar als het erom spant, kan ze ook groot en sterk zijn en problemen te lijf gaan waar menig man voor terugdeinst.
Twee, in dit woord zit de hele inhoud van het boek Yi Jing* vervat. Hebben wij Tai begrepen, kunnen wij de Yi Jing links laten liggen. Bovendien, Tai laat ons verschillen tussen de moderne wetenschappen en de oude Chinese wijsheid zien.
Van beneden naar boven vs. van boven naar beneden
Een hoeksteen van de moderne wetenschappen ligt bij het waarnemen en zoeken naar herhaalbare wetmatigheden. Zien is geloven. Het punt is alleen dat wij in een driedimensionale wereld leven en het geen makkelijke opgave is om van hieruit de hogere dimensies te observeren en onderzoeken. Logisch. Als wij op de derde verdieping van een torenflat wonen, kunnen wij niet zien wat onze bovenburen voor ontbijt op hun tafel zetten.
Zelfs als wij een gat in ons plafond boren om naar de vierde verdieping te gluren, kunnen wij ons met onze driedimensionale gedachtegang nauwelijks voorstellen dat de tijd in de vierde dimensie zowel vooruit als achteruit gaat. Hoe bestaat het dat wij zomaar terugkeren naar onze jeugd en onze wijlen oma weerzien of vermoorden (een bekende paradox van de kwantummechanica)? Hoe is het mogelijk dat wij zomaar terechtkomen in het jaar 2090 en een leven leiden dat slechts in science fiction voorkomt?
Inderdaad, bij het ontdekken van elke nieuwe, hogere dimensie met hun ‘eigenaardige wetmatigheden’ ondergaan wij een conceptuele aardverschuiving, waardoor onze bestaande notie van tijd en plaats en nog meer referentiekaders op losse schroeven komen te staan. We moeten dan anders redeneren om iets űberhaupt te kunnen volgen.
Toename van dimensies
Vroeger begon ons hoofd te duizelen als men over de vierde dimensie repte. Nu beweert de M-theorie dat het heelal elf dimensies rijk is. Gezien de zevenmijlslaarzen waarin de wetenschappen vooruit schrijden, zou het ons niet moeten verbazen als straks de Nobelprijs voor natuurkunde toegekend wordt aan een groepje fysici dat met experimentele bewijzen aantoont dat het heelal twaalf of zelfs twintig dimensies telt.
Tunnelvisie
Met hoe meer ontdekkingen of theorieën onderzoekers komen aandraven, hoe meer de wetenschappen aftakkingen vertonen. Nieuwerwetse termen (Schrödingers kat, kwantumverstrengeling, de snaartheorie enzovoorts) schieten als paddenstoelen na de regen uit de grond. Wetenschappers van hetzelfde vak begrijpen elkaar amper, alleen maar omdat hun onderzoeksrichtingen een tikkeltje van elkaar afwijken. Met tunnelvisie tot gevolg. Een oplossing voor een dergelijk probleem dat de moderne wetenschappen uitdaagt, kunnen wij misschien vinden in het woord Tai oftewel in het boek Yi Jing.
Observatie vanuit de tegenovergestelde richting
In plaats vanuit de derde dimensie waarin wij leven de hogere dimensies een voor een te ontdekken in de hoop de hoogste dimensie ooit te bereiken, iets waar de moderne wetenschappen mee bezig zijn, kijkt de Yi Jing vanuit de hoogste dimensie naar de lagere dimensies. De hoogste dimensie noemt de Yi Jing de grootste (大) en de eerste dimensie de kleinste ( 、), die tezamen Tai (太) vormen.
Aan twee dimensies genoeg
‘Het minste is het meeste’, aldus Tai oftewel de Yi Jing. Het minimalisme pur sang. Dit gedachtegoed is de laatste jaren ook naar het Westen overgewaaid – hier heet het ‘Less is more.’ Tai oftewel de Yi Jing bestudeert en beschrijft alleen twee dimensies: de eerste (de kleinste, Yin) en de hoogste (de grootste, Yang). Door de twee uitersten uit te lichten omvat de Yi Jing de wetmatigheden van de hele wereld en misschien ook van het heelal.
Van het bekende naar het onbekende
Door de verhoudingen tussen de lagere, voor ons bekende dimensies te onderzoeken en dezelfde verhoudingen door te trekken naar de hogere, voor ons onbekende dimensies, kan Yi Jing alle hogere dimensies voorspellen. Zoiets als het periodiek systeem van Mendelejef. Hij ontwikkelde zijn tabel om periodieke trends aan te tonen in de toen bekende elementen. Daardoor kon hij enkele eigenschappen van toen onbekende elementen voorspellen, waarvan hij verwachtte dat die de gaten in de tabel zouden vullen. Toen die elementen werden ontdekt, bleken zijn voorspellingen grotendeels correct te zijn geweest**.
Eenvoud
De oplossing die Yi Jing de moderne wetenschappen biedt ziet er te eenvoudig uit om waar te zijn. Wij zijn zo vaak geïmponeerd geweest door complexe theorieën dat wij eerder eentje dat wij niet begrijpen voor waar aannemen dan eentje dat wij meteen snappen. Alles goed en wel, wat is nou zo wetenschappelijk aan de eenvoudige theorie van de Yi Jing ofwel van Tai?
Chinese symboliek
De Yi Jing verwijst naar het kleinste (Yin) met een gebroken lijn — — en naar het grootste (Yang) met een hele lijn —– . Waar staan deze lijnen voor?
De sinus – een van de bekendste begrippen in en buiten de wiskunde. Bekend omdat de sinus golflijn vaak voorkomt in ons leven en in de wereld. Zo beweegt ons gehoor langs een sinus golflijn. Zo laat mooie muziek een sinus golflijn zien.
Waar lijkt de muzieknoot op? Ook op de sinus.
Waar lijkt het Yin- en Yangsymbool op? Eveneens op de sinus. Inderdaad, de Yi Jing gebruikt naast een gebroken en een hele lijn ook het Yin- en Yangsymbool om naar de sinus te verwijzen.
Zoals het bekend is, voeren Chinezen de drakendans op als ze hun Nieuwjaar vieren. Hoe ziet de draak eruit? De totem draak staat ook voor de sinus. Zo zit er nog meer wetenschappelijk inzicht in de traditionele Chinese symboliek verwerkt.
Sinus in de moderne wetenschappen
De sinus is niet alleen volgens de Yi Jing een belangrijk begrip maar ook volgens de moderne wetenschappen. Zo wordt de sinus gebruikt voor de Fourieranalyse. Dit merken wij aan talloze meetapparaten. De monitor van een beademingsapparaat in het ziekenhuis bijvoorbeeld, of de hartslagmeter als wij fitnessen.
Sinus en energie
Waarom speelt de sinus golflijn zo’n essentiële rol in de Yi Jing en diens symboliek? Omdat dit oeroude boek de sinus golflijn gebruikt om naar de energiegolf te verwijzen. Energie ligt ten grondslag aan de mensheid, de wereld en het heelal, aldus de Yi Jing. Hoewel deze Chinese wijsheid van honderden jaren voor Christus dateert, krijgt zij sinds de vorige eeuw steeds meer bijval van de moderne wetenschappen. Zo hebben onderzoekers in de kwantummechanica ontdekt dat een partikel ook een licht kan zijn, afhankelijk van welke meetapparatuur men op dat moment hanteert. Het kleinste deel van de materie is dus ook een lichtgolf, een energiegolf. Een verrassende overeenkomst tussen de kwantummechanica en de Yi Jing, al liggen er duizenden jaren tussen de twee uitvindigen en theorieën.
Interactie tussen Yin en Yang (twee energiegolven) leidt tot de oneindige combinaties die de wereld en het heelal vormen
Wat heeft de sinus met een wetenschappelijk inzicht in de wereld en in het heelal te maken? Yi Jing schrijft, Uit de Tao komt één. Uit de één komt twee. Uit de twee komt drie. Uit de drie komt de hele wereld.
Met andere woorden, uit de Bron komt een energiegolf. Deze splitst zich, net als een cel in ons lichaam, in tweeën en wij krijgen twee energiegolven. Uit de twee komt de derde energiegolf en zo ontstaat de hele wereld en het heelal. Zoiets als God (de Bron) heeft Adam en Eva (Yin en Yang) geschapen en Adam en Eva hebben in de loop der jaren ons allen op de wereld gezet.
Als wij de eerste zin ‘Uit de een komt twee’ in een wiskundige formule omzetten, krijgen wij (a+b)²=1.
Als wij de tweede zin ‘Uit de twee komt drie’ in een wiskundige formule vertalen, krijgen wij (a+b)³=1. De ‘drie’ hier ontstaat door de twee verschillende invalshoeken waaruit wij naar hetzelfde ‘Uit de een komt twee’ ((a+b)²=1) kijken.
Immers, als wij dezelfde energiegolf van links waarnemen, ziet hij er anders uit dan als wij hem van rechts bekijken. Dit vindt niet alleen de Yi Jing maar ook de kwantummechanica met zijn theorie dat op het subatomisch niveau de waarnemer het waargenome beïnvloedt.
Als wij deze formule doortrekken tot maal 4, 5, 6 en nog meer, krijgen wij cijfers om er de hele wereld en het heelal mee uit te drukken. En dat is wat de Yi Jing bedoelt met de derde zin ‘Uit drie ontstaat alles’.
Interactie tussen Yin en Yang
volgens de Yi Jing en interferentie tussen energiegolven volgens de kwantummechanica
Slechts met een gebroken lijn en een hele lijn (Yin en Yang, de grootste en de kleinste – Tai of de eerste en de hoogste dimensie) vertelt de Yi Jing ons dat de wereld en het heelal niets anders is dan een interactie tussen twee energiegolven (‘interferentie’ in de term van de natuurkunde), die op hun beurt zich vermenigvuldigen tot oneindige getallen, maten en vormen.
Dit wetende kunnen wij misschien al raden waarom de Yi Jing een dergelijk symbool gebruikt: . Waar lijkt het op?
Op energiegolven en de interferentie ertussen.
Tai of Yi Jing
– eenvoudige maar allesomvattende wetenschappelijke theorie over de wereld en het heelal
In‘simplistische’ en glasheldere taal beschrijft de Yi Jing oftewel Tai de wereld en het heelal, waar de moderne wetenschappen talrijke theorieën en termen voor nodig hebben en nog meer voor nodig zullen hebben. De Yi Jing brengt ons niet alleen tot de essentie en het begin van alles en iedereen maar reikt ons ook de hoogste ontwikkelingsfase van de wereld en het heelal aan – het is niets anders dan een grenzeloze interactie tussen en opeenstapeling van twee energiegolven – Yin en Yang, oftewel interferentie.
Geen tunnelvisie
Anders dan de moderne wetenschappen heeft de Yi Jing geen last van tunnelvisie. De Yi Jing maakt zelfs geen onderscheid tussen de sociale wetenschappen en de natuurwetenschappen. Dit oeroude boek staat met beide benen op de grond (ons dagelijks leven en wijsheid erover) en met het hoofd in de wolken (diepgaand wetenschappelijk inzicht). De Yi Jing is zo verweven met de Chinese denkbeelden dat zelfs Chinezen die niet kunnen lezen en schrijven en die nooit van de Yi Jing hebben gehoord intuïtief handelen volgens het gedachtegoed van dit stokoude maar springlevende boek. Wat het gedachtegoed zoal inhoudt, kunnen wij uiteraard zelf bedenken. Hieronder is slechts het meest voor de hand liggende.
Niemand kan ontsnappen aan de wet van oorzaak en gevolg
Alles is een actie en reactie tussen Yin en Yang. Niemand en niets kan ontsnappen aan de wet van oorzaak en gevolg. Wie goed doet, goed ontmoet. Wie met vuur speelt, brandt z’n vingers.
Wetenschappen is het bekende onderzoeken in plaats van het onbekende
Aan de verhoudingen tussen eerste en tweede dimensie, kunnen wij de verhoudingen tussen de voor ons bekende en onbekende dimensies aflezen, oftewel voorspellen. Daarvoor hebben wij geen kostbare apparatuur nodig. Letterlijk en figuurlijk Niets nieuws onder de zon.
Geschiedenis is toekomst
Geschiedenis herhaalt zich en zo geldt het ook voor dimensies.
Geen uitvinding kan een probleem oplossen, die kan het alleen naar de volgende dimensie verschuiven
Het is een illusie dat als wij met zijn allen naar Mars verhuizen of een revolutionaire uitvinding doen, wij de problemen waar wij mee kampen uit de weg kunnen lopen. Wij doen er verstandig aan om het probleem in het hier en nu op te lossen. Mochten wij om een of andere reden naar Mars verhuizen, dan hebben wij reeds een oplossing voor een soortgelijk probleem voor handen dat zich op den duur ook daar voordoet. Met beide benen op de grond staan, lijkt niet alleen verstandig maar wetenschappelijk onderbouwd.
Geen verschil tussen mensen en landen
Wij bestaan allen uit dezelfde Yin en Yang. De verschillen die wij van elkaar waarnemen komen door de invalshoek oftewel het standpunt waaruit wij bewust of onbewust kiezen om naar elkaar te kijken. Biologen kunnen dit beamen. Volgens hen hebben wij ongeveer dezelfde celstructuur. Sterker nog, de celstructuur van planten lijkt ook op die van ons mensen.
Zo binnen zo buiten
De mensen aan wie wij ons storen bestaan uit dezelfde energiegolven – Yin en Yang. Wij ergeren ons aan hen omdat de negatieve energiegolven in onszelf met dezelfde golven in hen resoneren. In plaats van hen te veranderen of te bestrijden, iets wat ons veel moeite kost en niet altijd lukt – vooral niet met een blijvend effect, kunnen wij ons beter eerst afvragen, waarom storen wij ons aan hen terwijl anderen geen last van hen hebben of hen zelfs niet zien? Als wij in het reine komen met datgeen in ons waar wij, vaak onbewust, moeite mee hebben, zullen wij ons niet meer ergeren aan anderen.
Wat wij zien, zijn wij ook
Hoe confronterend het voor ons ook is om te beseffen, de buitenwereld is een weerspiegeling van onze innerlijke wereld. Anderen laten ons eigenschappen van onszelf zien waar wij min of meer onbewust een hekel aan hebben. Zo binnen zo buiten. Verander de wereld, begin bij jezelf. Dan merken wij dat het ook vaak eindigt bij jezelf. Geen wonder dat Jezus zegt, wie zonder zonde is, werpe de eerste steen. Geen wonder dat Jezus aan het kruis zegt, vergeef hen, ze weten niet beter. In feite, wij weten ook niet beter, anders zouden wij net als Jezus, hen vergeven. Door anderen te vergeven, laten wij onszelf vrij en worden herboren. Dat Jezus uit de dood herrijst, bewijst de kracht van vergevingsgezind zijn, mijns inziens.
Universeel
Net moge duidelijk zijn dat de Yi Jing oftewel het woord Tai niet uniek in diens kijk op de wereld is. Het Boeddhisme zegt ook dat wij allen gelijk zijn. Volgens het Christendom zijn wij allen kinderen van God. Nou, indien wij God als de bron van Yin en Yang en de Schepper van Adam en Eva beschouwen, zijn wij allen verschillende combinaties van deze twee elementen en dus afstammelingen van Adam en Eva.
Wijsheid behoort ook tot de exacte wetenschappen
De Yi Jing laat ons zien dat de natuurwetenschappen en de sociale wetenschappen traploos in elkaar kunnen overvloeien en dat de hoogste vorm van natuurwetenschappen wijsheid kan zijn. Wijsheid over een gelukkiger leven en een vreedzamere wereld.
Gelukkiger leven en harmonieuzere wereld
Aangezien wij allen energiegolven zijn, ongeacht uit welk land wij komen, hoe wij eruit zien, waar wij in geloven en welke ideologie wij er op nahouden, om vreedzaam met elkaar samen te leven hoeven wij alleen maar naar een golflengte te zoeken waar wij met zijn allen op kunnen zitten. Zeg maar zoeken naar de grootste algemene deler. Naar overeenkomsten tussen ons zoeken in plaats van naar verschillen. Dan zullen onze energiegolven met elkaar resoneren. Dan ontstaat er harmonie tussen ons. Dan heeft iedereen wat wils zonder ook maar één persoon uit te sluiten. Dan is er geen sprake van armoede en gebreken. Dan hebben wij geen boodschap aan zaaiers van haat en nijd en opruiers van vijandschap en oorlog. Dan is ons leven mooier en gelukkiger.
Even rijk, mooi en succesvol
Volgens de Yi Jing bestaan de zogenaamde mooie, rijke, beroemde en machtige mensen uit dezelfde Yin en Yang als een ieder. De zogenaamde verschillen tussen mensen komen door de invalshoek van waaruit wij naar elkaar en naar onszelf kijken. Het enige wat wij moeten doen is, ditmaal bewust, voor een andere invalshoek kiezen, als wij zo hoognodig mooi, rijk, beroemd en machtig willen zijn.
Tai
De Yi Jing doet de wetenschappen naar elkaar groeien in plaats van ze te segmenteren en harmonieert alles en iedereen in plaats van ze te polariseren. Over vrede en harmonie gesproken, wie is doorgaans de vredestichter in een gezin? De echtgenote, de moeder, nietwaar? Geen wonder dat de Chinese man zijn vrouw Taitai noemt.
Waarom noemt hij haar niet kortweg Tai? Omdat de vrouw ook een mens is, met haar tunnelvisie en menselijke tekortkomingen. In het Chinees is het zo dat als men een woord wil verkleinen, men het woord verdubbelt. Zoiets als wij in het Nederlands van een ‘boek’ een ‘boekje’ maken. Taitai betekent dus een kleine versie van Tai. Alleen de theoretische en abstracte Yin (het kleinste) en Yang (het grootste) vormen een Tai die niet gevoelig is voor menselijk falen. Vergeleken met haar man, staat de vrouw – Taitai – dichter bij de bron des levens maar niet in de bron.
Respect voor de vrouw
Wie zegt dat de mannen in de Chinese geschiedenis op vrouwen neerkeken? Ze hadden ontzag voor vrouwen en vandaar dat ze hen Taitai noemden. Dat de Chinese mannen duizenden jaren lang het concubinesysteem in stand hielden, kwam misschien doordat dit een van de schaarse manieren was die de mannen konden bedenken om in deze driedimensionale wereld vrouwen met een intuïtieve verbinding met de hogere dimensies ‘op hun plaats te houden’.
* Gemakshalve worden hier Yi Jing en Daode Jing van Laozi in een adem genoemd.
** Bron: Wikipedia