Missen maakt het mooier, In de ogen van Yi Jing, 10

柔情似水, 佳期如梦… 两情若是久长时,又岂在朝朝暮暮。

秦观,北宋,1049年—1100年

Rouqing sishui, jiaqi rumeng… liangqing ruoshi changjiushi, you qizai zhaohao mumu.

Twee mensen hebben elkaar lief

twee stromen vloeien in elkaar over

Twee mensen missen elkaar

hun weerzien is als een droom

Twee mensen zijn voor elkaar bestemd

ze wachten op elkaar tot het einde der tijden.

— Gedicht door Qin Guan, 1049-1100, Song-dynastie

Water en vuur

Terwijl westerlingen de liefde en de hartstocht veelal met de vuurvlam associëren, doen Chinezen dit met water. De liefde spat, zeker in het begin, vonken van hartstocht uit. Vandaar de westerse vergelijking. Hoe zit het dan met de Chinese associatie?

Laozi, voorvader van het Taoïsme, zegt, De hoogste deugd is gelijk het water. Water voedt alles en iedereen maar vraagt niet om erkenning of beloning. Het oordeelt niet over mensen of zaken. Barmhartig draagt en verdraagt het alles tussen hemel en aarde.

De liefde kan ons vlinders in de buik schenken, net als een rivier die kan kolken en schuimen, maar de liefde is vooral zo zacht en teder, onbaatzuchtig en ruimhartig als water, denken de Chinezen. De klassieke Chinese liefdesgedichten hebben het derhalve eerder over water dan over vuur.

Hebben en missen

Westerse romantische verhalen gaan vaak over Boy meets girl, boy loses girl and boy finds girl. Hun Chinese equivalenten, echter, vertellen over Boy meets girl, boy loses girl and boy misses girl. Zo beschrijven veel klassieke Chinese gedichten over hoe twee geliefden elkaar willen maar niet kunnen zien en voelen. Zie bijvoorbeeld de dichtregels waar dit artikel mee aanvangt.

Het is best logisch dat westerlingen het prettig vinden dat ‘Boy finds girl’. Is het niet ietwat raar dat Chinezen ‘Boy misses girl’ als wenselijker schijnen te ervaren? Zo raar ook weer niet, als wij dit in het kader van Yi Jing zouden plaatsen.

Droom en werkelijkheid

Als een man en een vrouw naar elkaar verlangen, dromen ze graag van hun volgende ontmoeting. En dromen maakt de liefde aantrekkelijker dan ze soms in werkelijkheid is. Boy finds girl is daarentegen een feit, dat men niet mooier kan maken dan het al is. Indien wij het weerzien als iets positiefs – Yang – beschouwen, dan is missen negatief – Yin (elkaar niet kunnen zien en voelen) en Yang (de rendez-vous fantaseren) tegelijk.

Tragedie is Yin en Yang in evenwicht

Dat is volgens mij ook een van de redenen waarom de Griekse tragedies ons meer aanspreken dan de komedies. Tragiek houdt in het stuk (zien) slaan van iets prachtigs. Dit maakt ons zowel blij om dat prachtigs als verdrietig om het verlies ervan. Een komedie maakt ons alleen maar blij en verder niets. In die zin lijken de Griekse tragedies op de klassieke Chinese liefdesgedichten.

Smaakversterker of hoofdingredient

Alhoewel, het feit dat westerse romantische verhalen meestal ook het element Boy loses girl bevatten, wil zeggen dat westerlingen het gemis wel degelijk een plek in de liefde geven, net als peper en zout toevoegen aan een kom sla. Alleen in de Chinese kom is het verlangen naar de liefde de sla en het verkrijgen ervan de smaakversterker. Verschil moet er zijn, anders zou de wereld niet uit tegenpolen zoals het Oosten en het Westen, het Noorden en het Zuiden bestaan. Alleen maar een Noord- of Zuidpool als onze woonplaats hebben, is geen tragedie meer, maar een nachtmerrie.


Koop Nederwonderland of andere boeken van Lulu Wang >>> >>