Bron >>> >>

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Column Eigen Wijs: Huib, Lulu Wang en ik di 2 apr 2019, 16:15

 

Deze week is het precies 8 jaar geleden dat ik in één week tijd zowel een dierbaar iemand ben verloren als heb gevonden. Op 4 april 2011 overleed mijn boezemvriend Huib Klop en op 30 maart van dat jaar ontmoette ik de van origine Chinese schrijfster Lulu Wang. De beroemde en succesvolle schrijfster van o.a. het ‘Lelietheater’ was die avond te gast in de talkshow ‘Ram Horna’ welke door Hans Sibirani werd gepresenteerd in de kleine theaterzaal bovenin het Groot Handelsgebouw met mij naast hem als zijn vaste medepresentator. Het publiek was volledig in de ban van de vrouw die zowel met haar verschijning als met haar woorden bijzonder veel indruk maakte, maar niet op mij. Ik kende haar alleen van het boek ‘Heldere Maan’ wat op het nachtkastje van mijn vrouw lag maar zelf niet had gelezen. De handtekeningensessie na afloop duurde zo lang dat de laatste trein naar haar woonplaats Den Haag reeds was vertrokken. Als goed gastheer bood ik aan haar naar huis te brengen. Onderweg legde zij haar linkerhand op mijn rechterdijbeen waarna ik een soort van elektrische schok door mij heen voelde gaan. “Wat hebben jij en die Huib samen Joop?” vroeg ze mij nadat ik het terloops over mijn doodzieke vriend had gehad. “Zijn jullie homo’s?” Ik reageerde furieus en wilde haar op het Prins Clausplein uit de auto zetten. Maar ik gedroeg mij als een heer en zette haar voor de deur thuis af. “Ik ben nog niet klaar met jou” en ze weigerde de auto te verlaten. Ik moet meer dan een uur tegenaan haar gelegen hebben, schokkend, huilend. Nooit eerder en ook nooit meer daarna is een vrouw zo diep mijn ziel binnengedrongen. Lulu begreep wat het was om een vriend lief te hebben zonder dat er herenliefde aan te pas kwam. Ik begreep, zonder het te begrijpen, hoe deze vrouw mij heeft kunnen betoveren zonder mij te betoveren. We zijn nog steeds vrienden zonder de deur bij elkaar plat te lopen. 8 jaar geleden verloor ik mijn maatje die een beetje voortleeft in de gedaante van de kleine charmante schrijfster die artikelen over mij publiceert in een ‘klein’ Chinees krantje met een paar miljoen lezers.

 

Koop Nederwonderland of andere boeken van Lulu Wang >>> >>

• 

 

Bron >>> >>

 

 

Lulu Wang: ‘zelfkennis leidt tot zelfvertrouwen’

 

We werken, sporten, recreëren en leven samen met al onze verschillen. En dat levert nog weleens ongemak op. In de serie Ongemak onderzoekt verslaggever superdiversiteit Zoë Papaikonomou: hoe leren we ongemakkelijk te zijn met elkaar?

 

Dit keer: zelfkennis met schrijfster Lulu Wang

 

Een Chinese blik op Nederland. Dat is Nederwonderland, het laatstverschenen boek van schrijfster Lulu Wang. Op humoristische en lichtvoetige wijze trakteert ze haar lezer op ruim 30 jaar zorgvuldige observatie van de Nederlandse volksaard. De schrijfster, die in één klap beroemd werd met haar boek Het Lelietheater in 1997, duikt in het Nederlandse (zee)water, loopt langs de Nederlandse kust (een korte wandeling voor Chinese begrippen), ervaart het zeeklimaat, poldert en beschouwt de Nederlandse handelsgeest, het zuunige denken, de sociale zorgstaat en de kleine kamertjes van het Hollandse hokjesdenken. Langs deze lijnen brengt ze een kritische ode aan Nederland. Want, zo is haar vaste overtuiging, zelfkennis leidt tot zelfvertrouwen. En daarvoor heb je ook een spiegel nodig. En dat is soms ongemakkelijk. Een mooie basis voor een gesprek in de serie Ongemak.

 

Waarom bent u dit boek gaan schrijven?

 

‘Ik wilde mijn observaties van Nederland en Nederlanders op een rijtje zetten. Als je vreedzaam wilt samenleven dan moet je de ander proberen te begrijpen. Je kan dan niet steeds gevangen zitten in je eigen gedachtenpatroon. Je moet moeite doen. Ik heb er dertig jaar over gedaan om Nederland en Nederlanders te begrijpen en dit boek een samenvatting van mijn bevindingen.’

 

Is er genoeg kennis over en begrip voor elkaar in Nederland?

 

‘We vinden alles zo vanzelfsprekend. Dat is echt niet zo. Nederlanders zeggen: “ik heb trek, ik heb zin in stamppot.” Chinezen zeggen: “ik wil bami.” Het ene is niet goed of slecht, het is puur een reflex dat we van kinds af aan letterlijk met de paplepel ingegoten hebben gekregen.’

 

Toch ontstaat er vaak getouwtrek over wiens reflex beter is.

 

‘Dat gelijk willen hebben is gevaarlijk. Gewoonte is het centrale woord. Wij doen dingen waarbij we ons comfortabel voelen. De ene voelt zich veilig op een fiets, de ander in een auto. Zodra we daar waarde aan gaan toevoegen; dan begint het probleem.’

 

En juist dat waarde toevoegen doen mensen veel, zeker in het publieke debat dat vaak erg gepolariseerd is.

 

‘Voor een autochtone Nederlander is dit minder lastig, omdat we in Nederland wonen. Hij kan met de vinger wijzen en zeggen: “die stomme buitenlanders hebben het gedaan.” Voor mij is er geen ontkomen aan om mij aan te passen. Ik moet veel meer moeite doen om mijn eigen culturele patroon los te laten en een ander te begrijpen. Een Nederlander zal in China in dezelfde positie zitten als ik hier.’

 

Maar wat is precies een Nederlander? In Nederland wonen veel Nederlanders die ook een niet-Nederlandse afkomst hebben. In de grote steden is dat de nieuwe norm.

 

‘Er zijn Nederlanders die voelen dat andere culturen een te grote stempel op hen drukken en andersom voelen bi-culturele Nederlanders dat ze niet genoeg ruimte krijgen. Dat is een getouwtrek. Mijn standpunt: het is een natuurwet, de sterkste overleeft. Zelfkennis leidt tot zelfvertrouwen. Ik heb dit boek geschreven voor Nederlanders. Zodat ze met de spiegel van een ander kunnen zien: wie zijn wij en waarom zijn wij zo? Ik vind dat elke cultuur trots op zichzelf mag zijn. Nationalisme is sinds WOII een scheldwoord geworden, dat is jammer. Waar het fout gaat is als er mensen zijn die zeggen dat hun cultuur fantastisch is en een andere cultuur daarom minder is. We zijn allemaal uniek, we zijn allemaal goed. We moeten elkaar respecteren.’

 

Maar een cultuur is ook flexibel. Een cultuur kan veranderen door allerlei invloeden. Is dat niet ook mooi?

 

‘Je kan alleen maar veranderen wanneer je stevig in je schoenen staat. Neem de krijgskunst Kungfu, daarvan is de eerste les: leer stilstaan. Van welke kant de klappen ook komen, blijf stilstaan, dan word je niet telkens meegesleept. Een cultuur kan zeker veranderen, maar je moet ook diep wortelen in je eigen cultuur. Dat is niet altijd vanzelfsprekend. Zeker voor Nederland niet. Nederland is altijd zo flexibel. Te flexibel soms. Waardoor de eigen cultuur over het hoofd wordt gezien.’

 

Toch is het onderdeel van de Nederlandse cultuur dat er altijd – en zeker ook nu – ook veel Nederlanders zijn, die verschillende culturen in zich dragen.

 

‘Mengeling van cultuur is inderdaad Nederland eigen. De Spaanse terreur in de 15^e eeuw zorgde ervoor dat er calvinisten uit België naar Amsterdam trokken. Dat was een grote volksverhuizing. Sindsdien heeft Nederland veel nieuwkomers verwelkomt. Zij hebben Nederland ook verrijkt, geestelijk en cultureel. Dat is goed. Maar een olifant is anders dan een luipaard. Nederland heeft alsnog zijn eigen karaktereigenschappen. En die moet je behouden. Want dat maakt Nederland Nederland.’

 

Uw boek is vorig jaar uitgekomen. Hoe is uw spiegel voor Nederland door Nederlanders ontvangen?

 

‘Ik moet eerlijk zeggen dat dit boek niet zoveel reacties heeft uitgelokt. De reacties die ik kreeg, waren positief. Mensen herkenden zich erin. Ze vonden het interessant om te lezen hoe iemand uit een andere cultuur naar Nederland kijkt.’

 

Is de Nederlander goed in staat tot zelfreflectie?

 

‘Dat heeft niks met Nederlanders te maken. We zijn allemaal allereerst mens. Niemand vindt het leuk om opmerkingen te krijgen. Chinezen zijn misschien nog wel erger. Als je iets zegt over China gaan ze meteen op hun achterpoten staan. Nederland is toleranter ten opzichte van andere stemmen.

Ik ben wel voorzichtig geweest bij het schrijven van dit boek. Ik schrijf over een nationale identiteit die niet de mijne is. Het heeft niks met vrijheid van meningsuiting te maken dat ik voorzichtig ben, maar met respect voor andermans gevoelens. Wat ik als auteur kan doen is mensen een spiegel voorhouden. Zij kunnen vervolgens zelf oordelen of ze iets willen veranderen of niet.’

 

U houdt Nederland op een respectvolle manier een spiegel voor. U benadrukt dat u dit doet vanuit een Chinees perspectief. Er zijn ook bi-culturele Nederlanders die Nederland een spiegel voorhouden, maar dat doen vanuit hun Nederlanderschap. Hun spiegel wordt vaak pijnlijker gevonden.

 

‘Niet alleen jouw geboorteplaats bepaalt tot welke cultuur je behoort. Er is een verschil tussen een Nederlander die al 500 jaar vooroudergeschiedenis heeft in Nederland en iemand die als 1^e generatie hier geboren is. Dat is toch anders. Natuurlijk niet wettelijk, maar wel cultureel. Rechten en plichten houden verband met elkaar. Het is toch anders als jouw voorouders al honderden jaren hebben bijgedragen aan Nederland. Dus instinctief maken mensen dan onderscheid tussen Nederlanders en nieuwe Nederlanders. Dat is begrijpelijk. Of het goed is, dat is een tweede. Ik vind het belangrijk dat we niet alleen moeten hameren op onze rechten als buitenlanders of nieuwe Nederlanders, maar dat we ook rekening houden met de plichten die verband houden met deze rechten. Wat dat betreft ben ik iemand die altijd een stap terugdoet, die niet aan de frontlinie staat om te zeggen: “dat is goed, dat is slecht.” Dat heeft misschien ook te maken met mijn leeftijd. Ik heb door de jaren heen, met alle ervaringen die ik heb opgedaan, meer begrip gekregen voor de stand van zaken. Ik heb daardoor meer vrede in mijn hart, waardoor ik harmonieus kan leven met wie dan ook. En dat is ook de toon van mijn boek. Vroeger was ik activistischer, maar door de jaren heen merkte ik dat dat niks oploste. Het is geven en nemen. Niet alleen het één of het ander. Er is een precaire balans tussen die twee. En die balans moeten we elke dag opmaken.’

 

Uw boek leest als een kritische ode aan Nederland. U heeft oog voor allerlei verschillende kenmerken van Nederland. Van het sociale zekerheidstelsel tot het hokjesdenken.

 

‘Ik heb geprobeerd begripvol te zijn. Begrip betekent niet goedkeuren. Ik heb geprobeerd Nederland te beschrijven, maar het is niet aan mij om te bepalen of dat goed is of niet. Ik houd een spiegel voor en dan mag je zelf bepalen of je daar iets mee doet.’

 

Het Nederlandse hokjesdenken koppelt u in uw boek aan de polder. U beschrijft: ‘Om hun aan polders gebonden vrij- en zelfstandigheid te bewaken en voor zichzelf op te komen, moeten Nederlanders belangengroepen oftewel blokken vormen. In blokken denken en handelen – hokjesdenken – helpt hen om dingen binnen hun gemeenschap voor elkaar te krijgen. Nederlanders plaatsen elkaar ook wel eens in hokjes. Zo houden ze er kant-en-klare meningen over elkaar op na. Maar dit nadeel van hokjesdenken weegt mijns inziens niet op tegen bovengenoemde voordelen.’ Is Nederland bij uitstek een hokjesland?

 

‘In hokjes denken doen we allemaal. Wij groeperen, wij maken categorieën. Een vos is een katachtige bijvoorbeeld. Een vleermuis is een muisachtige. Wetenschap is ook gebaseerd op onderverdelen. Hokjesdenken zit overal in verweven. In China ook. Maar de Nederlandse hokjes zijn wat kleiner. Want Nederland is klein. Zo hebben bijvoorbeeld Amsterdammers en Rotterdammers allerlei vooroordelen over elkaar. Amsterdam heeft nog geen miljoen inwoners. Terwijl hokjesdenken in China, denk aan Beijing – daar wonen 22 miljoen mensen -, over veel grotere hokjes gaat. China heeft hokdenken, Nederland hokjesdenken. Dat maakt Nederland speciaal. Nederland is een sociaal land en een klein land, waardoor het makkelijker wordt rekening te houden met elkaar. Terwijl als je hok groot is dan heb je niet genoeg middelen om voor iedereen te zorgen. Dus het sociale zekerheidsstelstel dat Nederland heeft dat kan alleen in kleine landen. Probeer dat maar eens in China voor elkaar te krijgen of Amerika. Dat kan niet.

De kleinere hokjes in Nederland hebben aan de andere kant tot gevolg dat je elkaar meer de maat kan nemen. ‘Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg’ kan je in Nederland makkelijker tegen je buurman zeggen, want hij woont naast je. Maar op veel plekken in China of Amerika woont je buurman kilometers verderop. En daar komt ook de wens uit voort dat iedereen precies hetzelfde moet zijn. Je hebt meer zicht op elkaar.’

 

Wat is er volgens u voor nodig om ongemakkelijk te kunnen zijn met elkaar?

 

‘In het theehuis in mijn tuin organiseer ik ontmoetingen tussen Oost en West. Onlangs spraken we tijdens zo’n ontmoeting over vertrouwen. Dat is het eieren eten. Hoe kunnen mensen uit verschillende culturen elkaar vertrouwen? Dat is heel moeilijk, want het zit biologisch in onze natuur om vreemden niet te vertrouwen. Als je iemand niet kent dan vertrouw je hem niet snel.

Maar kijk ook naar jezelf. Hoe we ons voelen bepaalt mede onze blik op de wereld. Wij moeten met onszelf door een deur kunnen. Wat we zien bij de ander is vaak onze eigen spiegel.’

Informatie boek:

Lulu Wang, Nederwonderland, Uitgeverij L.Wang 2018, ISBN: 9789082426328

https://www.nieuwwij.nl/interview/lulu-wang-zelfkennis-leidt-tot-zelfvertrouwen/

 

 

 

Koop Nederwonderland of andere boeken van Lulu Wang >>> >>